مشخصات درج شده روی فیوز مینیاتوری بسیار مهم و کاربردی برای تکنسین های برق صنعتی می باشد .

گروه صنعتی برق جو در این آموزش از سری آموزش ­های برق صنعتی به بررسی مشخصات درج شده در روی کلید­های مینیاتوری می پردازد.

این آموزش به نحوی که پس از پایان آن قادر به خواندن مشخصات کلید­های مینیاتوری و انتخاب فیوز مینیاتوری مناسب می باشید.

فیوز مینیاتوری همان قطع کننده جریان مینیاتوری (Miniature Circuit Breaker) می­ باشد که وظیفه قطع جریان اتصال کوتاه و جریان زیاد را بر عهده دارد.

جریان مجاز فیوز مینیاتوری   MCB حداکثر تا 100 آمپر و غیر قبل تنظیم می­ باشد. از این رو جهت به کارگیری فیوز مینیاتوری بعنوان یک وسیله حفاظتی باید از فیوز با آمپر مناسب استفاده کرد تا حفاظت لازم در مدار بکار گرفته شده رعایت گردد.

پیشنهاد می کنیم مقاله بی متال ( رله حرارتی) را هم مطالعه فرمایید.

مکانیزم عملکرد حفاظتی فیوز مینیاتوری

مکانیزم عملکرد فیوز مینیاتوری از دو بخش حفاظت در برابر اتصال کوتاه و حفاظت در مقابل اضافه بار تشکیل شده است که نحوه عملکرد هر کدام بصورت زیر می­ باشد.

مکانیزم تشخیص اضافه بار بوسیله یک فلز (بی متال) انجام می­ گیرد و با عبور جریان، بیش از جریان نامی در مدت زمانی مشخص بی متال گرم شده و بر اثر خم شدن باعث عمل کنتاکت فیوز مینیاتوری شده و مدار را قطع می­ کند.

مکانیزم تشخیص جریان اتصال کوتاه بوسیله عملکرد مغناطیسی یک سیم­ پیچ با قطر زیاد و تعداد دور کم می­باشد. و با عبور جریان بسیار زیاد اتصال کوتاه در مدت زمان کوتاه، عملکرد مغناطیسی این سیم ­پیچ باعث عملکرد فیوز مینیاتوری شده و مدار را قطع می­ کند.

 MCB

در فیوز­های مینیاتوری دو نوع جریان مطرح است:

 1- جربان لحظه ای به جریانی گفته می­ شود که به صورت لحظه ­ای عبور کرده و فیوز مینیاتوری در کمتر از یک ثانیه تحمل  عبور این جریان را دارد.این جریان معمولا بسیار بزرگ بوده و تا 10000 نیز روی فیوز ثبت شده است.

 2 – جریان نامی به جریانی گفته می­ شود که بر روی فیوز درج می­ گردد و با عبور جریان بیش از جریان مذکور فیوز میناتوری مدار را  قطع می­ کند.

 

فیوز­های مینیاتوری از نظر کاربرد به 5 تیپ زیر تقسیم بندی می گردد:

تیپ B:

این تیپ حساسیت مناسبی برای کاربرد­­های خانگی و روشنایی دارد. این کلیدها در جریان اضافه بار بین 3 تا 5 برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند. این کلید به فیوز مینیاتوری تندکار نیز معروف است.

تیپ C:

این تیپزمان قطع  طولانی­تری نسبت به نوع B دارد ولی جریان اضافه بار آن همانند نوع C بین 5 تا 10 برابر جریان نامی می­باشد و با این زمان قطع بیشتر جهت کاربرد­های صنعتی مناسب می­باشد.این کلید به فیوز مینیاتوری کندکار نیز معروف است.

پیشنهاد می کنیم مقاله کنتاکتور را هم مطالعه فرمایید.

تیپ D:

این تیپ برای مصارف صنعتی خاص ( مانند مولد های اشعه ایکس X-Ray و یا ترانسفورماتورها ) مناسب می­باشد. این کلیدها در جریان اضافه بار بین 10 تا 20 برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و زمان قطعشان از تمامی تیپ­ها بیشتر است.

تیپ  K:

این تیپ برای حفاظت در مدارات قدرت ، ترانسفورماتور و موتور­ها استفاده می شوند. در این نوع از کلید مینیاتوری حد جریان برای قطع در موارد اضافه بار کمتر از سایر کلیدهاست و هنگام به وجود آمدن اضافه بار مدار را سریعتر قطع می کنند ولی در موارد اتصال کوتاه منحنی قطع این نوع کلید ها بین تیپ D و C می باشد.

نمودار مقایسه عملکرد سه تیپ B-C-D

 مقایسه عملکرد

تیپ Z:

این نوع از کلید مینیاتوری هنگامی که جریان عبوری از جریان نامی بیشتر شود در یک مدت زمان خاص ( که از تمامی تیپها کمتر است ) طبق منحنی قطع ، فرمان قطع را صادر می کند. حساسیت این نوع از کلیدها ، هم در مواقع اضافه بار و هم اتصال کوتاه از تمامی تیپهای دیگر بیشتر است و در صورت بروز خطا مدار را سریعتر قطع می کند. بنابر این کاربرد این نوع فیوز مینیاتوری در مدارات با حساسیت بالا می باشد.

در جدول زیر مشخصات فنی کلید های مینیاتوری شرکت الکتروکاوه را مشاهده فرمایید.

 مشخصات